Wykus kaplica
Atrakcja turystyczna,  Świętokrzyskie

Polana Langiewicza i Wykus. Sieradowicki Park Krajobrazowy w Górach Świętokrzyskich.

Polana Langiewicza i Wykus to dwa szalenie popularne miejsca w Sieradowickim Parku Krajobrazowym. Obie atrakcje są celem licznych wycieczek mieszkańców okolicznych miejscowości, którzy często wybierają się tu na spacery. Zarówno Polana Langiewicza jak i Wykus to miejsca bogate w historię, gdyż są to dawne kryjówki partyzantów ziemi kieleckiej. Do obu kryjówek można dojść podczas jednej wycieczki, a prowadzący do nich szlak turystyczny jest łatwy do pokonania. Osoby, które uwielbiają historię, znajdą po drodze wiele ciekawych miejsc nasiąkniętych historią od okresu powstania styczniowego, aż do okresu II wojny światowej. Będzie również mieli możliwość przejść się tu partyzancką drogą krzyżową. Wszystko to sprawia, że wycieczka na Polanę Langiewicza i na Wykus powinna znaleźć się w waszych planach zwiedzania, gdy następnym razem będzie odwiedzać woj. świętokrzyskie. W tym wpisie znajdziecie porady dotyczące dojazdu do oraz parkingów, opis szlaków w Sieradowickim Parku Krajobrazowym oraz krótką relację z naszej wyprawy na Polanę Langiewicza i na Wykus. Zapraszamy!

Szlaki na Polanę Langiewicza i Wykus

Trasa z Rataj
Czas: 4 godziny. Dystans: 13 km. Suma podejść: 176 m.

Trasa z Rataj to jedyna w pełni oznakowana trasa wycieczkowa prowadząca na Polanę Langiewicza i na Wykus. Wycieczka rozpoczyna się na skrzyżowaniu przy ul. Górnej w Ratajach, tuż obok przystanku autobusowego. W tym miejscu należy wejść na czarny szlak turystyczny, który zaprowadzi was prosto na Polanę Langiewicza. Tuż przed samą polaną szlak czarny połączy się ze szlakiem niebieskim, który rozpoczyna się w Wąchocku. Łączony szlak niebiesko-czarny zaprowadzi was prosto na polanę Langiewicza. Aby z polany Langiewicza dojść na polanę Wykus należy kontynuować marsz niebieskim szlakiem turystycznym. Przeprowadzi was on przez najciekawsze historycznie miejsca w Sieradowickim Parku Krajobrazowym. Bardziej szczegółowy opis tej trasy znajdziecie w dalszej części wpisu.

Kolor szlakuczarny
Punkt startowyRataje ul. Górna
Odległość do celuok. 6,3 km.
Długość całej trasyok. 13 km.
Czas przejściaok. 4 godziny
Stopień trudnościBardzo łatwy
Punkty GOT15

Dojazd i parkingi

Rataje to niewielka wieś, położona obok miast Starachowice oraz Wąchock w woj. świętokrzyskim. Najłatwiej dojechać tu własnym samochodem. Jadąc drogą krajową nr. 42 ze Skarżyska-Kamiennej do Starachowic odbijcie w prawo na skrzyżowaniu w centrum Wąchocka. Po pokonaniu niewielkiego wzniesienia wjedziecie na teren wsi Rataje. Najdogodniejsze miejsca parkingowe zlokalizowane są na poboczu ul. Nowowiejskiej przy granicy Sieradowickiego Parku Krajobrazowego. Tutaj zaznaczyliśmy dla was to miejsce na mapie – kliknij. Gdyby na poboczu nie było miejsca, to sporej wielkości parking znajdziecie tuż przy granicy miasta Starachowice. Jeżeli nie możecie akurat skorzystać z własnego auta to nic straconego! Aby dotrzeć tu z pomocą komunikacji zbiorowej, wybierzcie się w podróż pociągiem do Starachowic, a następnie skorzystajcie z lokalnie kursujących autobusów linii 15 lub 16. Obie linie dowiozą was do przystanku Nowowiejska/Górniki 1 gdzie rozpoczyna się czarny szlak turystyczny prowadzący na Polanę Langiewicza.

Parking samochodowy wzdłuż ul. Nowowiejskiej w Starachowicach

Ruszamy na Polanę Langiewicza

Wycieczkę na Polanę Langiewicza rozpoczynamy w Ratajach, gdzie wchodzimy na czarny szlak turystyczny. Szlak ten praktycznie od razu znika w leśnych ostępach, przez większość czasu będziecie więc wędrować między wysokimi drzewami. Na waszej trasie natkniecie się na kilka drewnianych pomostów, które pomogą wam przejść bardziej podmokłe tereny. Przez większą część wycieczki będziecie wędrować po płaskim terenie, więc śmiało można potraktować to jako lekki weekendowy spacerek. Okoliczni mieszkańcy znają oczywiście inne ścieżki prowadzące do Obozu Langiewicza, jeżeli jesteście tu jednak pierwszy raz, to zalecamy wam trzymać się oznakowanego szlaku turystycznego. Świętokrzyskie lasy są dość rozległe i łatwo się w nich zgubić, zwłaszcza jeżeli nie znacie dobrze tego terenu. Jako że te rejony to nasze rodzinne strony, my pozwoliliśmy sobie na niewielkie odstępstwo i ruszyliśmy na Polanę Langiewicza jedną z leśnych dróg przeciwpożarowych, która wchodzi w las w połowie drogi prowadzącej do Rataj. Następnie po pokonaniu kilku kilometrów natknęliśmy się na drogowskaz, który skierował nas na ścieżkę edukacyjną oznaczoną kolorem czerwonym. Na pierwszą wycieczkę na polanę sugerujemy jednak trzymać się szlaku, bo w końcu jest to tajne miejsce spotkań partyzantów i nie powinno być łatwe do odnalezienia.

Droga przeciwpożarowa, prowadząca na Polanę Langiewicza
Drogowskaz, wskazujący właściwy kierunek marszu

Obóz Langiewicza to niewielka polana, ukryta głęboko wewnątrz Sieradowickiego Parku Krajobrazowego. Nazwa polany pochodzi od nazwiska jednego z przywódców Powstania Styczniowego – gen. Mariana Langiewicza, który miał tutaj stacjonować wraz ze swoimi oddziałami partyzanckimi w 1863 roku. Na terenie polany znajduje się niewielkie źródełko, krąg ogniskowy z rusztem, pomnik przyrody oraz tablice i budowle upamiętniające wydarzenia Powstania Styczniowego. Na jednym z drzew umieszczono tablicę upamiętniającą wydarzenia z 1863 roku oraz obelisk ufundowany przez stowarzyszenie partyzantów AK ze zgrupowania „Ponurego”. Umieszczona jest na nim tablica zawierająca herby i daty: 1863 i 1943, a na bloku kamiennym wyryty został napis: „Obóz Langiewicza. Kamień ten w 122 rocznicę Powstania Styczniowego poświęcają żołnierze A.K. zgrupowań partyzanckich „Ponury””. Polana ta jest miejscem spotkań okolicznych mieszkańców, którzy często przychodzą tu aby rozpalić ognisko i odpocząć od miejskiego zgiełku. Podczas naszej wycieczki, spotkaliśmy akurat niewielką grupkę, która świętowała właśnie urodziny. Razem upiekliśmy kiełbaski nad ogniem i po krótkim posiłku ruszyliśmy w dalszą drogę w stronę polany Wykus.

Polana Langiewicza ukryta w gęstym lesie
Tablica pamiątkowa na obelisk
Miejsce na ognisko z grillem na Polanie Langiewicza

Niebieski szlak na Wykus

Po zwiedzaniu Polany Langiewicza ruszamy dalej ciągiem niebieskiego szlaku turystycznego w stronę Wykusu. Wędrując niebieskim szlakiem na Wykus, będziecie mieli okazję przejść się partyzancką drogą krzyżową. Pomysł stworzenia drogi krzyżowej w Sieradowickim Parku Krajobrazowym zrodził się wśród kombatantów i harcerzy ze Starachowic. Powstała ona dzięki zaangażowaniu 2 drużyny harcerskiej im. gen. Mariana Langiewicza, oraz 17 drużyny harcerskiej im. Ludmiły Stefanowskiej „Zjawy”. Obie drużyny współpracowały przy tworzeniu partyzanckiej drogi krzyżowej ze Środowiskiem Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”-„Nurt”. Droga krzyżowa prowadzi przez miejsca walk i miejsca spoczynku żołnierzy „Ponurego” i „Nurta” na Wykus. Aby łatwiej było wam się zorientować, czy idziecie właściwą drogą, ustanowiony został leśny, żółto-biały szlak, którym należy podążyć, aby odnaleźć wszystkie stacje tej drogi krzyżowej. Jeżeli interesują was takie atrakcje i jesteście ciekawi historii tego regionu, to zachęcamy was do wybrania się na partyzancką drogę krzyżową. Warto wspomnieć że droga krzyżowa pokrywa się w wielu miejscach z przebiegiem niebieskiego szlaku turystycznego, idąc nim będziecie więc mieli okazję zobaczyć przynajmniej kilka jej stacji.

Początek Partyzanckiej Drogi Krzyżowej
Nieopodal tego pomnika niebieski szlak odbija w las
Odejście na niebieski szlak turystyczny, który prowadzi na Wykus

Główne wejście na polanę Wykus

Jeżeli nie lubicie wędrować lasem, lub obawiacie się, że zgubicie drogę to zdradzimy wam, że istnieje drugie wejście na Wykus. Kiedy wyjdziecie z lasu na brukowaną drogę i dojdziecie do dużego czarnego kamienia, obok którego umieszczony jest drewniany krzyż, znajdziecie również niewielki drogowskaz. Drogowskaz ten podpowie wam, abyście szli dalej brukowaną leśną drogą zamiast skręcali za niebieskim szlakiem z powrotem w las. Idąc dalej ciągiem brukowanej drogi dojdziecie do głównego wejścia na polanę Wykus. Poznacie go po dużym kamieniu, na którym wkuto żelazny napis „Wykus – do obozu Ponurego i Nurta” oraz po zielonej tabliczce Rezerwat „Wykus”. Dlaczego warto wybrać to wejście? Przy drodze umieszczono tu wiele tablic, na których możecie przeczytać mnóstwo historii związanych z polaną Wykus. Poznacie losy partyzantów ziemi kieleckiej, dowiecie się, jakie wydarzenia miały tu miejsce, oraz będziecie mogli przeczytać o Janie Piwniku „Ponurym” i Eugeniuszu Kaszyńskim „Nurcie”. Jeżeli jesteście miłośnikami historii II wojny światowej to w tym miejscu znajdziecie jej najwięcej. Polecamy!

Główne wejście na Wykus
Tablice informacyjne opowiedzą wam historię tego miejsca

Rezerwat przyrody „Wykus”

Rezerwat Przyrody „Wykus” został utworzony w 1978 roku jako rezerwat leśny, kulturowy, miejsc kultu i pamięci narodowej. Znajduje się on głęboko w Sieradowickim Parku Krajobrazowym, na terenie gminy Bodzentyn. Płynie przez niego rzeka Lubianka i rosną w nim kilkusetletnie drzewa. Wewnątrz rezerwatu znajduje się polana Wykus, na której podczas II wojny światowej obozowali partyzanci ze zgrupowania AK „Ponury” i „Nurt”. W centralnej części polany umieszczono charakterystyczny pomnik w formie kapliczki, na której umieszczono nazwiska i pseudonimy poległych tu partyzantów. Kapliczka ta powstała z inicjatywy Mariana Świderskiego „Dzika” i Edmunda Rachtana „Kaktusa”. Do dnia dzisiejszego odbywają się tu różnego rodzaju uroczystości, upamiętniające wydarzenia tamtej epoki, oraz msze polowe odprawiane za dusze poległych tu żołnierzy. Jest to miejsce, w którym należy zachować powagę i ciszę. Oprócz kapliczki na polanie zbudowano polowy ołtarz, umieszczono tu również ostatnią stację partyzanckiej drogi krzyżowej.

Kapliczka wzniesiona na polanie Wykus
Grób Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta” na polanie Wykus
Tabliczki z imionami i pseudonimami poległych, umieszczone na murach kapliczki

Jeżeli lubicie historię i interesują was szlaki martyrologii, lub szukacie unikatowych miejsc wartych zobaczenia to Obóz Langiewicza i Polana Wykus będzie świetnym dodatkiem do waszych planów, gdy następnym razem zawitacie na tereny Gór Świętokrzyskich. My zdecydowaliśmy się na tą wycieczkę wczesnym latem i nie żałowaliśmy. Sieradowicki Park Krajobrazowy jest przepiękny, tutejsze szlaki są łatwe i przyjemnie się po nich spaceruje. Polecamy wam to miejsce z całego serca. Tutaj zakończymy naszą wspólną wędrówkę na Polanę Langiewicza i na Wykus. Mamy nadzieje że wpis wam się podobał i znaleźliście w nim przydatne wskazówki, które pomogą wam zaplanować waszą wycieczkę. Zachęcamy was również do przeczytania innych naszych wpisów na temat atrakcji Gór Świętokrzyskich. Dziękujemy za uwagę i do zobaczenia na szlaku!


Jeżeli artykuł się podobał i znalazłeś w nim przydatne informacje to będziemy bardzo wdzięczni za zostawienie nam napiwku 🙂 Dzięki temu będziemy mieli środki na utrzymanie bloga i dalsze jego usprawnianie. Bardzo dziękujemy za Twoje wsparcie!

Chcesz być na bieżąco z naszymi artykułami? Zapraszamy Cię do zasubskrybowania, polubienia naszej witryny na Facebooku oraz obserwowania naszego profilu na Instagramie! Jesteśmy również dostępni na Twitterze, Youtube oraz Pinterest.

0 0 Głosy
Article Rating
Subskrybuj!
Powiadom o
guest
2 komentarzy
najnowszy
najstarszy oceniany
Inline Feedbacks
Zobacz wszystkie komentarze
Grzegorz
Gość
Grzegorz
10 miesięcy temu

Dziękuję za ten opis – niestety, zawiera on szereg błędów i nieścisłości. Polana Wykus nie była miejscem obozowania żołnierzy „Ponurego” i „Nurta”, ani tym bardziej nie jest „miejscem ich spoczynku”, a tabliczki na ogrodzeniu nie upamiętniają „poległych tu partyzantów”. Polana jest miejscem symbolicznym, wybranym z uwagi na korzystną lokalizację, a znajduje się na niej jedynie grób „Nurta” – pozostałe mogiły na Wykusie są symboliczne. Natomiast wspomniane tabliczki umieszczano sukcesywnie, po śmierci kolejnych weteranów walk – ostatnia pochodzi z 2021 r.