Twierdza Kłodzko, system obronny z XVIII wieku i ciekawa atrakcja turystyczna. Zwiedzanie, ceny, opis atrakcji.

Wybierając się na Dolny Śląsk na piesze wycieczki warto uwzględnić w swoich planach dodatkowe atrakcje turystyczne. Jedną z nich jest Twierdza Kłodzko – dobrze zachowana, duża twierdza znajdująca się w Kłodzku będąca systemem obronnym z okresu XVII i XVIII wieku. Z wyższych partii Twierdzy Kłodzko tzw. Twierdzy Głównej, można podziwiać przepiękną panoramę miasta i okolicznych gór. Wewnątrz Twierdzy można zobaczyć dobrze zachowane ślady kultury militarnej i wystawy poświęcone historii tego miejsca, a w podziemnych labiryntach – poczuć grozę walki minerskiej.

Historia Twierdzy Kłodzko

Pierwsze wzmianki o istnieniu struktur obronnych w Kłodzku pochodzą z 981 roku i mówią o grodzie obronnym na Górze Fortecznej. Był to prawdopodobnie zespół drewnianych budynków otoczonych palisadą. Został on zdobyty i spalony w roku 1114, następnie został odbudowany w roku 1129 przez Księcia Czeskiego Sobiesława. Na przełomie XIII i XIV wieku gród został przebudowany na warowny zamek i był siedzibą przedstawicieli śląskiej linii Piastów, którzy władali Ziemią Kłodzką. W latach 1557–1560 architekt Ernest Lorenz Kirschke rozbudował twierdzę o zamek średni i niższy. One to, wraz z zamkiem wyższym i fortyfikacjami miasta, stanowiły zespolony w jedno system obronny. W 1622 roku po bitwie na Białej Górze wojska Świętego Cesarstwa Rzymskiego opanowały miasto. Ich działania spowodowały wiele szkód, między innymi konieczność rozbiórki kolegiaty, grożącej zawaleniem oraz budynków warowni. Po opanowaniu miasta dalsze prace nad rozbudową umocnień prowadzono w latach 1690–1702. Średniowieczne mury zastąpiono kurtynami i bastionami. Na zlecenie Habsburgów wzniesiono trzy bastiony: Jabłonki, Ludmiły i Wacława. Były one podstawą umocnień twierdzy, tworzyły tzw. dzieło koronowe, osłaniające Górę Forteczną od północy i wschodu. Natomiast od południa i zachodu wybudowano bastiony Alarmowy i Dzwonnik oraz półbastion Orzeł.

Kompleks tych umocnień otaczał położony na szczycie zamek, był on częściowo dostosowany do systemu umocnień. Bastiony zostały osłonięte rawelinami – Polnym i Jabłonką oraz fosą. Tym samym odbudowano i zmodernizowano zamek nadając mu bardziej współczesny kształt. W 1742 roku twierdza poddana została Prusakom, którzy zajęli tereny hrabstwa kłodzkiego w konsekwencji pierwszej wojny śląskiej. Przebudowa Twierdzy Kłodzko nasiliła się po okresie wojen śląskich. Rozebrano wówczas resztki zamku mieszkalnego, kaplicy i kościoła, w którego miejscu zbudowano ogromny donżon. Twierdza Kłodzka odegrała ważną rolę w czasie obrony Śląska w pruskiej kampanii Napoleona w latach 1806–1807. Po kapitulacji Nysy w rękach pruskich pozostawała jeszcze ziemia kłodzka z dwiema twierdzami w Kłodzku i Srebrnej Górze. Kłodzko stało się główną bazą wypadową ruchomych kolumn Götzena. Po opanowaniu przez Francuzów Złotego Stoku 18 marca 1807 roku, hrabia Götzen zorganizował wypad w celu odbicia miasta, którego jednak nie udało się odbić. Wojska francuskie dotarły do Twierdzy Kłodzko 23 czerwca. W nocy z 23 na 24 czerwca podjęto szturm, w wyniku którego hrabia Götzen zdecydował się poddać twierdzę. Następnego dnia podpisano akt kapitulacji. Twierdzy faktycznie nie wydano z uwagi na pokój w Tylży zawarty 9 lipca 1807 roku. W roku 1867 rząd pruski zdecydował o rozbrojeniu twierdzy jako przestarzałej.

Po przebudowie obiektu przez króla Fryderyka Wielkiego, do 1945 roku mocno ufortyfikowana twierdza odgrywała rolę militarną oraz ciężkiego więzienia. W roku 1864 w twierdzy osadzeni byli powstańcy z powstania styczniowego z Wielkopolski. W 1870 roku osadzono tu jeńców francuskich wziętych do niewoli w wojnie francusko-pruskiej. W czasie II wojny światowej, w latach 1940–1943 twierdza była filią obozu KZ Groß-Rosen, umieszczano w niej jeńców wojennych, dezerterów z armii niemieckiej oraz podejrzanych o działania na szkodę III Rzeszy. Znajdowało się tu ciężkie więzienie dla więźniów politycznych oraz miejsce kaźni i obóz pracy. Więziono tu Rosjan, Francuzów, Włochów, Belgów, Czechów, Finów i Anglików. W 1944 roku na terenie twierdzy uruchomiono ewakuowane z Łodzi z powodu przesuwania się frontu zakłady AEG, gdzie produkowano części do pocisków V-1 oraz aparaturę elektryczną do łodzi podwodnych (U-Bootów) i lotnictwa. W lutym 1945 roku, w obliczu zbliżającego się frontu, Niemcy rozpoczęli ewakuację fabryki do Turyngii.

W 1960 roku twierdza została oficjalnie uznana za zabytek i udostępniona turystom. W 1970 roku na twierdzy nakręcono część zdjęć do ostatniego odcinka serialu Czterej pancerni i pies – odcinek Dom. Obecnie dostępna dla turystów wraz z odcinkiem trasy podziemnej wynoszącej około 1 km. Od 2006 roku firma produkująca piwo Piast sponsorowała renowację twierdzy. Część twierdzy zwana Lunetą Żuraw, jest regularnie odnawiana społecznie przez Akademię Przygody. Również od tego roku, na Twierdzy Kłodzkiej działa grupa rekonstrukcyjna. Grupa odtwarza żołnierzy 47 regimentu piechoty pruskiej z 1806 roku. Pod koniec sierpnia 2006 roku po raz pierwszy odbyły się Dni Twierdzy Kłodzkiej, których stałym punktem jest rekonstrukcja bitwy z okresu wojen napoleońskich. Stopniowo impreza jest rozbudowywana o kolejne atrakcje: Jarmark Forteczny, Noc w Muzeum, Kino pod Gwiazdami czy cieszący się coraz większą popularnością koncert rockowy RockBastion. W lipcu 2018 utworzono ścieżkę historyczną na trasie od wejścia od ul. Czeskiej w południowej części twierdzy i dalej w kierunku wschodnim przez teren przeznaczonego do rekonstrukcji „Ogrodu Komendanta”, punkt widokowy, „Baterię Skazamatowaną” do „Bramy Wróbla”, stanowiącej wejście na teren twierdzy. Przewidywany jest także remont murów, skarp i sklepień na całej długości planowanej ścieżki.

Zwiedzanie Twierdzy Kłodzko

Twierdza Kłodzko posiada bogatą ofertę zwiedzania. Twierdzę można zwiedzać indywidualnie lub z przewodnikiem, który ubrany jest w historyczny mundur. Trasa zwiedzania prowadzi przez najważniejsze miejsca w Twierdzy – rozpoczyna się na Dziedzińcu Tumskim i prowadzi Bastionem Alarmowym przez Lazaret, Bastion Wieżowy oraz Donżon. Z bastionów górujących nad Kłodzkiem można podziwiać panoramę miasta oraz gór otaczających ziemię kłodzką będącą Turystycznym Hrabstwem Sudetów.

Oferta zwiedzania Twierdzy Kłodzko

• Główna Trasa Turystyczna:

Zwiedzanie górnej części Twierdzy Kłodzko gdzie zapoznacie się z historią obiektu poczynając od wieku X kończąc na XX stuleciu. Przewodnicy opowiedzą jak wyglądało życia żołnierzy w armii pruskiej, zaprezentują jedną z armat, oprowadzą po kazamatach i bastionach. Z górujących nad miastem bastionów zobaczycie zarówno Kłodzko jak i najwyższe szczyty pasm górskich otaczających ziemię kłodzką – Turystyczne Hrabstwo Sudetów.

• Korytarze Kontrminowe:

Zwiedzając korytarze kontrminowe przeniesiecie się do XVIII wieku, pokonując kilometr z kilkukilometrowej sieci podziemnych chodników kontrminowych rozciągających się pod stokiem bojowym Twierdzy. Wysokość korytarzy waha się od 180 do 90 cm. Do czego służyły i w jaki sposób zostały zbudowane, dowiecie się od przewodników. Planując wycieczkę do podziemi pamiętajcie o odpowiednim przygotowaniu.

• Nocne zwiedzanie Twierdzy Kłodzko

Istnieje możliwość zwiedzania Twierdzy Kłodzko nocą. Możecie wziąć udział w oblężeniu Twierdzy i pomóc żołnierzom w jej obronie. Więcej na ten temat znajdziecie pod tym adresem: Nocne zwiedzanie Twierdzy Kłodzko

• Wystrzał z armaty

Dodatkową atrakcją podczas zwiedzania Twierdzy Kłodzko jest możliwość wykupienia wystrzału z repliki XVIII-wiecznej armaty. Będziecie mieli okazję uczestniczyć w krótkim szkoleniu artyleryjskim aby poczuć zapach czarnego prochu oraz usłyszeć niesamowity huk. Konieczna wcześniejsza rezerwacja telefoniczna z co najmniej 7 dniowym wyprzedzeniem.

• Oferta edukacyjna dla szkół

Dla dzieci i młodzieży szkolnej w okresie “sezonu niskiego” (listopad – marzec) przygotowaliśmy ofertę lekcji muzealnej. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wychowawców nasi przewodnicy przedstawiają historię w sposób dostosowany do wieku odwiedzających nas grup szkolnych. Lekcja muzealna nawiązuje do wystawy W kleszczach armii, podczas której uczniowie dowiedzą się jak wyglądało życie żołnierza twierdzy na przełomie XVIII-XIX wieku, posłuchają przy prezentacji multimedialnej o Wojnach Śląskich, zobaczą bardzo ciekawe epokowe eksponaty, zyskają olbrzymia dawka merytorycznej wiedzy podana w przystępny i niezwykle ciekawy sposób. Lekcję prowadzi przewodnik Twierdzy Kłodzko i jednocześnie członek grupy rekonstrukcji historycznej.

Dojazd i parkingi

Pod Twierdzą Kłodzko jest kilka miejsc, w których możecie pozostawić wasz samochód. Dla zwiedzających indywidualnie proponujemy te parkingi:

• Parking przy Twierdzy Kłodzko – ul. Zofii Stryjeńskiej 9

• Parking pod Twierdzą Kłodzko – ul. Czeska

• Parking “Nowy Świat” – Dla Szkół i Firm darmowy parking dla autobusów. Na terenie Twierdzy znajduję się bezpłatny parking dla autokarów. Grupę należy wysadzić na przystanku na ulicy Traugutta (wjazd od ulicy Noworudzkiej), lub na Dworcu Głównym PKS. Po wysadzeniu grupy kierowca przejeżdża na parking dla autokarów na terenie Twierdzy (50˚26’N, 16˚39’E).

Ceny biletów, godziny zwiedzania

Ceny biletów wstępu do Twierdzy Kłodzko wahają się w zależności od wybranej trasy zwiedzania oraz dodatkowych atrakcji. Poniżej znajdziecie aktualne ceny biletów do Twierdzy Kłodzko:

• Główna Trasa Turystyczna – Zwiedzanie odbywa się w cyklach co 30 minut – ulgowy: 22 zł, normalny: 27 zł

• Korytarze Kontrminowe – Zwiedzanie odbywa się w cyklach co 30 minut – ulgowy: 22 zł, normalny: 27 zł

• Główna Trasa Turystyczna + Korytarze Kontrminowe – Zwiedzanie odbywa się w cyklach co 30 minut – ulgowy: 34 zł, normalny: 42 zł

• Oferta edukacyjna dla szkół – Czas lekcji: 1,5 godz; cena: 25 zł / od 1 ucznia. Rezerwacja miejsc pod nr tel.: +48 74 867 34 68 (przy rezerwacji wymagane minimum tygodniowe wyprzedzenie).

Dla zorganizowanych grup szkolnych, które dokonają rezerwacji bilety w cenie promocyjnej. Koszt biletu dla grup szkolnych wynosi: część górna + korytarze kontrminowe (30 zł/os); tylko część górna Twierdzy (20 zł/os); tylko korytarze kontrminowe (20 zł/os). Opiekunowie grup (1 opiekun na 10 uczniów) nie płacą biletu wstępu. Bilety dla całej grupy kupuje opiekun!

Szczegóły i formularz rezerwacji dostępne tutaj: REZERWACJA

Zwiedzanie Twierdzy

W zależności od pory roku godziny zwiedzania Twierdzy Kłodzką mogą się różnić. Poniżej zamieszczamy informacje o godzinach zwiedzania:

• Listopad – Marzec w godz. 9:00 – 15:00

Ostatnie wejście z możliwością zwiedzenia Twierdzy i labiryntu o godzinie 14.00, po godzinie 14.00 zwiedzanie tylko jednej części obiektu. O godzinie 16.00 zamknięcie bram Twierdzy.

• Kwiecień – Październik w godz. 9:00 – 18:00

Ostatnie wejście z możliwością zwiedzenia Twierdzy i labiryntu o godzinie 17.00, po godziny 17.00 zwiedzanie tylko jednej części obiektu. O godzinie 19.00 zamknięcie bram Twierdzy.

Czas zwiedzania Twierdzy Kłodzko różni się w zależności od wybranego wariantu trasy zwiedzania:

• Zwiedzanie części górnej i podziemnych labiryntów – około 2,5 godziny

• Część górna – około 1,5 godziny (w okresie zimowym 1 godzina)

• Zwiedzanie odbywa się w cyklach co 30 minut.

Po wcześniejszej rezerwacji możliwość zwiedzania w języku angielskim i niemieckim. Obowiązuje całkowity zakaz zwiedzania podziemnych labiryntów osobom cierpiącym na klaustrofobię, choroby kręgosłupa, stawów, choroby serca, układu krążenia oraz kobietom w zaawansowanej ciąży. W podziemnych labiryntach przez cały rok panuje stała temperatura 6-8°C (zalecany strój sportowy). Do podziemnych labiryntów mogą wejść dzieci od 5 roku życia. Na terenie obiektu obowiązuje zakaz wprowadzania zwierząt.

---

Chcecie być na bieżąco z naszymi artykułami? Zapraszamy was do polubienia naszej witryny na Facebooku. Jesteśmy również dostępni na Instagramie oraz Twitterze.

Jeżeli spodobał się wam nasz artykuł, zachęcamy was do komentowania i dzielenia się naszym artykułem z waszymi znajomymi.

Zapraszamy was również do naszej grupy na Facebooku, gdzie możecie dzielić się swoimi wrażeniami i zdjęciami z waszych górskich wypraw (link do grupy – kliknij).

---