Łysa Góra w Górach Świętokrzyskich. Wycieczka na Święty Krzyż. Opis szlaku, co warto zwiedzić.
Łysa Góra w Górach Świętokrzyskich, znana również jako Święty Krzyż lub Łysiec to szczyt w Górach Świętokrzyskich, który oferuje mnóstwo atrakcji. Łysa Góra wznosi się na wysokość 595 m. n.p.m. i położona jest we wschodniej części pasma Łysogór. Szczyt ten stanowi węzeł szlaków turystycznych w regionie i prowadzi na niego wiele ciekawych tras wycieczkowych: w tym najbardziej popularna trasa na Święty Krzyż z Nowej Słupi oraz trasa na Łysą Górę z Huty Szklanej. Przez Łysą Górę przechodzi również Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego. Ze szczytem Łysej Góry związane jest wiele ciekawych legend. Krążą plotki że odbywały się tu niegdyś sabaty czarownic. Łysa Góra była świadkiem wielu obrzędów religijnych dawnego kultu słowiańskiego. Obecnie na Łysej Górze (Świętym Krzyżu) znajduje się klasztor Braci Oblatów, który jest ogromną atrakcją turystyczną całego woj. świętokrzyskiego. W tym wpisie zabierzemy was na wycieczkę na Łysą Górę z Nowej Słupi i Huty Szklanej. Podpowiemy wam jak dojechać na miejsce i gdzie szukać miejsc parkingowych. Dowiecie się również jakie atrakcje czekają na was na Łysej Górze. Zapraszamy!
Dojazd i parkingi na Łysą Górę
Wycieczkę na Łysą Górę można rozpocząć albo w mieście Nowa Słupia albo we wsi Huta Szklana. Z obu tych miejscowości wychodzą łatwe szlaki turystyczne, które zaprowadzą was prosto na szczyt Łysej Góry. Najbardziej popularnym miejscem rozpoczęcia wycieczki zdecydowanie jest Nowa Słupia skąd na Święty Krzyż prowadzi niebieski szlak biegnący Dawną Drogą Królewską. Jeżeli wolicie wybrać się na dużo łatwiejszą i krótszą wycieczkę na Święty Krzyż to polecamy wam wybrać się autem do miejscowości Huta Szklana w powiecie kieleckim w gminie Bieliny. Przejazd do tej miejscowości z Kielc zajmuje około 40 minut. Dla turystów, którzy w podróż wolą wybrać się bez samochodu mamy dobrą wiadomość. Po dojechaniu koleją do Kielc jest możliwość dojazdu do Nowej Słupi z pomocą autobusów PKS Ostrowiec Świętokrzyski i busów Oparka PKS Kielce. Rozkład jazdy PKS-ów do Nowej Słupi bez trudu znajdziecie w Internecie (na przykład tutaj). Dla osób zmotoryzowanych zostawiamy jeszcze linki do zaznaczonych lokalizacji parkingów w Nowej Słupi i Hucie Szklanej:
- Trasa z Nowej Słupi – parking płatny – 10 zł / dzień
- Trasa z Nowej Słupi – parking muzeum – płatny
- Trasa z Huty Szklanej – parking płatny – 10 zł / dzień
Szlaki na Łysą Górę (Święty Krzyż)
Droga Królewska z Nowej Słupi
Czas: 1,5 godziny, Dystans: 4,2 km. Suma podejść: 250 m.
Droga Królewska z Nowej Słupi na Święty Krzyż to najczęściej wybierana trasa wycieczkowa. Na szczyt wchodzi się tu niebieskim szlakiem turystycznym nazywanym też „Drogą Królewską”. Ponoć nazwa tego szlaku pochodzi od licznych pielgrzymek królów polskich, którzy przybywali na Święty Krzyż w ramach pielgrzymek do relikwii Krzyża Świętego. Szlak ten pokonali m.in. Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Zygmunt Stary wraz z królową Boną, Zygmunt III, Władysław IV, Jan Kazimierz, czy Michał Korybut Wiśniowiecki. Trasa na Łysą Górę z Nowej Słupi świetnie sprawdzi się na krótki rodzinny spacer w rodzinnym gronie. Szlak z Nowej Słupi jest również uczęszczany przez liczne pielgrzymki, które przybywają na Święty Krzyż z całej Polski.
Kolor szlaku | |
Punkt startowy | Nowa Słupia |
Odległość do szczytu | 2.1 km. |
Długość całej trasy | 4.2 km. |
Czas przejścia | ok. 1 godzina 30 min. |
Stopień trudności | Łatwa |
Punkty GOT | 6 |
Wycieczka na Łysą Górę z Huty Szklanej
Czas: 1,5 godziny, Dystans: 4,3 km. Suma podejść: 155 m.
Wycieczka na Łysą Górę z Huty Szklanej to najłatwiejszy wariant trasy na ten szczyt Gór Świętokrzyskich. Huta Szklana to niewielka wieś nieopodal Kielc. W Hucie Szklanej znajdziecie parking dla autokarów wycieczkowych oraz kilka straganów z pamiątkami. Szlak z Huty Szklanej jest najczęściej wybierany przez wycieczki szkolne z uwagi na bardzo niski stopień trudności. Polecamy wam tą trasę, jeżeli chcielibyście wybrać się na Łysą Górę z małymi dziećmi. Oprócz samej wędrówki będziecie mogli tu również odpocząć w karczmie czy pobawić się w lokalnym parku rozrywki. Praktycznie na całej długości trasy wędruje się tu asfaltową drogą. Bardziej szczegółowy opis trasy z Huty Szklanej znajdziecie w dalszej części tego wpisu.
Kolor szlaku | |
Punkt startowy | Przełęcz Hucka |
Odległość od szczytu | 2,15 km. |
Długość całej trasy | 4.3 km. |
Czas przejścia | 1,5 godziny |
Stopień trudności | Bardzo łatwy |
Punkty GOT | 5 |
Wycieczka na Święty Krzyż z Nowej Słupi
Wycieczkę na Łysą Górę z Nowej Słupi rozpoczynamy na parkingu samochodowym przy Muzeum Starożytnego Hutnictwa. W sezonie wakacyjnym parking ten zapełnia się bardzo szybko, warto zatem wybrać się na wycieczkę wcześnie rano. Przy parkingu znajduje się restauracja oraz kilka straganów, na których będziecie mieli okazję kupić kilka pamiątek. Przy wejściu do Świętokrzyskiego Parku Narodowego w Nowej Słupi ustawiona jest kamienna figura pielgrzyma „Emeryk”. Z figurą tą jest pewna ciekawa ciekawa legenda, która mówi o tym, że gdy posąg Emeryka pokona całą drogę do klasztoru na szczycie Łysej Góry, wtedy nastąpi koniec świata. Tuż obok posągu pielgrzyma znajduje się wejście do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wstęp do parku jest płatny – szczegółowe ceny znajdziecie tutaj – link do cennika. Po zakupieniu biletów wchodzimy na niebieski szlak prowadzący na Święty Krzyż czyli na „Drogę Królewską”.
Podczas podejścia na Łysą Górę niebieskim szlakiem z Nowej Słupi czeka na was mnóstwo ciekawych miejsc. Wędrując niebieskim szlakiem w wielu miejscach napotkacie tajemnicze konstrukcje z drewnianych bali. Są to specjalne bariery stosowane w celu zapobiegania erozji gleby. Mniej więcej w połowie drogi na szczyt przywita was drogowskaz prowadzący na kamienny wał kultowy. Wał ten można zwiedzić w ramach przyrodniczej ścieżki edukacyjnej. Nieco bliżej szczytu znajduje się „Buk Jagiełły”. Jest to ogromne ponad 600-letnie drzewo, pod którym miał wypoczywać sam król Jagiełło podczas pielgrzymek na Święty Krzyż. Buk ten uległ niestety uszkodzeniu a jego szczątki stały się obecnie domem dla leśnych organizmów. Wiele atrakcji znajdziecie na samym końcu niebieskiego szlaku na Łysą Górę. Pierwszą z nich jest Grota Matki Bożej: duża kapliczka zbudowana z kamienia pochodzącego z terenów Łysej Góry. W jej wnęce znajduje się biała figura Maryi i wiele krzyży przynoszonych tu przez pielgrzymów. Obok kaplicy znajduje się kamień z płaskorzeźbą i napisem: „Ubogim ewangelię. O.o. Oblaci”. W niewielkiej odległości od groty dumnie rośnie Dąb Papieski. Jest to dąb wyhodowany z żołędzia najstarszego w Polsce dębu „Chrobry”, który został poświęcony przez papieża Jana Pawła II. Dęby takie sadzone były dla uczczenia pontyfikatu papieża i dla uczczenia świętokrzyskiego millenium. Obok dębu odnajdziecie liczne krzyże pokutne, za którymi znajduje się wejście na teren Klasztoru na Świętym Krzyżu.
Na Łysą Górę z Huty Szklanej
Kolejna trasa, która jest bardzo popularna wśród turystów wybierających się na Łysą Górę to trasa z Huty Szklanej. Wycieczka na Łysą Górę odbywa się tu czerwonym szlakiem turystycznym, który jednocześnie jest fragmentem Głównego Szlaku Świętokrzyskiego. Szlak z Huty Szklanej na Łysą Górę pokonywaliśmy już wielokrotnie, czy to podczas szkolnych wycieczek jako małe dzieci czy w ramach trzeciego etapu GSŚ. Jak już wspomnieliśmy do Huty Szklanej najłatwiej dojechać własnym autem z Kielc przez Bieliny. Możecie tam również dojść pieszo czerwonym szlakiem ze Świętej Katarzyny. Marsz zajmie wam to mniej więcej od czterech do pięciu godzin w jedną stronę. Co czeka na was w samej Hucie Szklanej? Przede wszystkim jest tam sporo atrakcji dla dzieci. Podczas wycieczki będziecie mieli okazję zwiedzić osadę średniowieczną, gdzie zapoznacie się ze średniowieczną rzeczywistością oraz pogańską kulturą i bóstwami. Bóstwa te były niegdyś czczone na szczycie Łysej Góry. Jest to ciekawe urozmaicenie całej wycieczki na Święty Krzyż i świetny element edukacyjny dla waszych dzieci. Kolejnym ciekawym miejscem jest „BabyJagowo” – miejsce rozrywki gdzie będziecie mogli zobaczyć naturalnej wielkości chatkę Baby Jagi, jaskinię Zbója Madeja z naturalnego kamienia czy domek Jasia i Małgosi. Po zwiedzaniu wszystkich atrakcji w Hucie Szklanej przyjdzie pora by ruszyć na czerwony szlak na Łysą Górę. Mijamy zatem drewnianą bramę prowadzącą do Puszczy Jodłowej i wchodzimy na asfaltową drogą na Święty Krzyż.
Atrakcje na Łysej Górze
Najważniejszą i zarazem najciekawszą atrakcją na Łysej Górze jest znajdujące się tam świętokrzyskie gołoborze. Jeżeli na szczyt będziecie podchodzili od Huty Szklanej, to gołoborze będzie pierwszą atrakcją, którą będziecie tu zwiedzać. Jeżeli na Łysą Górę będziecie podchodzić z Nowej Słupi to aby dojść do gołoborza najpierw musicie minąć cały kompleks klasztorny, a następnie będziecie musieli ruszyć dalej w stronę wieży radiowo-telewizyjnej. Sam szczyt Łysej Góry nie jest zbyt okazały, jednak jest on świetnie przygotowany pod turystów. Na szczycie znajdziecie tabliczkę z nazwą szczytu Łysa Góra i zaznaczoną jej wysokością: 595 m. n.p.m. Zanim jednak będziecie mogli wejść na szczyt Łysej Góry i na gołoborze będziecie musieli przejść przez bramkę z kasą biletową. Niestety samo wejście na gołoborze jest dodatkowo płatne (około 5 złotych od osoby). Podczas planowania wycieczki na Łysą Górę warto zatem rozważyć zakup łączonego biletu wstępu do Świętokrzyskiego Parku Narodowego i na platformę widokową na gołoborze, żeby później nie musieć szukać drobnych po kieszeniach. Przy kasie biletowej znajdziecie też pieczątkę, którą będziecie mogli wbić na przykład do waszych książeczek Górskiej Odznaki Turystycznej.
No dobrze, ale co to w ogóle jest to całe gołoborze? Już objaśniamy! Gołoborza to rumowiska skalne złożone jedynie z grubej frakcji skalnej, czyli takiej, która nie zawiera żwiru ani piasku. Głównym czynnikiem powstania gołoborzy były procesy zamarzania i rozmarzania podłoża powodujące rozpad skał. Nazwa gołoborze jest terminem ludowym i określa ona obszary bezleśne (gołe od boru) znajdujące się na stokach pasm górskich. Czy warto je zobaczyć? Jak najbardziej tak! Po przejściu bramki z biletami na platformę widokową schodzi się w dół po metalowych schodach. Ruch turystyczny zorganizowany jest tutaj jednokierunkowo. Sama platforma widokowa wykonana jest z metalowych kratownic i jest na niej dość miejsca aby pomieściło się tam kilkanaście osób. Z platformy tej rozpościera się wspaniały widok na cale Gołoborze Świętokrzyskie oraz dodatkowo będziecie mogli tu podziwiać piękną panoramę Płaskowyżu Suchedniowskiego.
Święty Krzyż – Klasztor na Świętym Krzyżu
Klasztor Misjonarzy Oblatów na Świętym Krzyżu oraz Bazylika pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego to główne atrakcje Łysej Góry. Jest to zespół klasztorny założony przez benedyktynów, w którym przechowywane są relikwie Krzyża Świętego, od których opactwo i wzgórze wzięło swoją nazwę. Od 1936 roku klasztor ten zamieszkuje Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Fundację opactwa przypisuje się Bolesławowi Chrobremu. Klasztor ten można zwiedzać codziennie w godzinach 9.00 – 17.00. Istnieje możliwość zwiedzania go z przewodnikiem klasztornym. W klasztorze czeka na was sporo ciekawych atrakcji, w tym zwiedzanie wystawy misyjnej czy krypty kaplicy Oleśnickich, gdzie pochowani są klasztorni mnisi i gdzie znajdują się domniemane szczątki księcia Jeremiego Wiśniowieckiego. Na terenie klasztoru można również skorzystać z oferty działającej tam kuchni. Koniecznie musicie spróbować tu grzanego wina. Wino to podawane jest z dodatkiem ziół hodowanych przez braci Oblatów. Kolejną ciekawą atrakcją w klasztorze jest możliwość wejścia na punkt widokowy zlokalizowany na jednej z dzwonnic. Z jej szczytu można oglądać przepiękną panoramę całych Gór Świętokrzyskich. Przy dobrej pogodzie z wieży widokowej roztacza się piękna panorama Płaskowyżu Suchedniowskiego oraz świetnie widać Przedgórze Iłżeckie i Wyżynę Sandomierską.
W klasztorze na Świętym Krzyżu oglądamy Relikwie Krzyża Świętego, następnie udajemy się na zwiedzanie wystawy misyjnej i zostajemy tu na obiad. W okresie wakacyjnym na terenie klasztoru i w jego obrębie można kupić mnóstwo pamiątek. My zaopatrzyliśmy się tu w niewielki różaniec i oczywiście w magnesy. W klasztorze braci Oblatów działa również niewielka lodziarnio-kawiarnia, gdzie będziecie mogli odpocząć po wędrówce na Święty Krzyż. Łysa Góra to miejsce, które na pewno was zachwyci i gdzie na pewno nie będziecie się nudzić. Polecamy wam wycieczkę na Łysą Górę na pierwszą górską wyprawę lub jako cel weekendowego wypadu z dziećmi za miasto. Na koniec podpowiemy wam jeszcze jedno ciekawe miejsce, które koniecznie musicie zobaczyć będąc na Świętym Krzyżu – zwłaszcza że zwiedzanie macie w cenie biletu wstępu do ŚPN. Po zwiedzaniu klasztoru na Łysej Górze koniecznie udajcie się na zwiedzanie Wystawy Świętokrzyskiego Parku Narodowego, która znajduje się praktycznie w tym samym budynku. Niewiele osób o niej wie i wielu turystów ją po prostu omija a naprawdę warto tam zajrzeć: szczegóły na temat tej wystawy znajdziecie w innym naszym wpisie, który podlinkowaliśmy wyżej.
Zapraszamy was również na nasz kanał YouTube, gdzie możecie obejrzeć relacje z naszych wypraw. Znajdziecie tam wiele ciekawych propozycji wycieczek w polskie góry.
Jeżeli artykuł się podobał i znalazłeś w nim przydatne informacje to będziemy bardzo wdzięczni za zostawienie nam napiwku 🙂 Dzięki temu będziemy mieli środki na utrzymanie bloga i dalsze jego usprawnianie. Bardzo dziękujemy za Twoje wsparcie!
Chcesz być na bieżąco z naszymi artykułami? Zapraszamy Cię do zasubskrybowania, polubienia naszej witryny na Facebooku oraz obserwowania naszego profilu na Instagramie! Jesteśmy również dostępni na Twitterze, Youtube oraz Pinterest.
Bardzo piękne miejsce. Trasa z Nowej Słupi przepiękna i łatwa do pokonania. Nawet dla niedzielnych turystów.